"Μαουτχάουζεν" του Ιάκωβου Καμπανέλλη

Το "Μαουτχάουζεν" το ήξερα αλλά δεν το είχα διαβάσει ποτέ... Δεν ξέρω γιατί ή μάλλον ξέρω... Η υπερπληθώρα πληροφορίας σχετικά με τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα που είχα καταναλώσει ήδη από πολύ μικρός μέσα από τις εγκυκλοπαίδειες που είχαν αγοράσει οι γονείς μου και τις διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές που είχα δει με έκανα να πιστεύω ότι δεν είχε κάτι να μου προσφέρει επιπλέον από όσα ήδη ήξερα...  Για το  "Μαουτχάουζεν" μου μίλησε και πάλι σε πολύ μεγαλύτερη ηλικία ο φίλος μου ο Ηλίας, για το πόσο πολύ τον είχε συγκλονίσει και μάλιστα τον κορόιδευα επειδή είναι κεντροδεξιός και του έλεγα πειραχτικά ότι "Μπα, σε άγγιξε εσένα αυτή η ιστορία, φασιστόμουτρο;".... Οι κουβέντες μας όμως για αυτό το βιβλίο κάνανε ένα κλικ μέσα στο μυαλό μου και το είχα στον νου μου να το διαβάσω οπότε όταν είδα ότι προσφερόταν σε σκληρόδετη έκδοση με το ΒΗΜΑ της Κυριακής μέσα στον Φλεβάρη, αγόρασα εφημερίδα μετά από πολλά πολλά χρόνια και το πήρα στα χέρια μου... Δεν το διάβασα κατευθείαν, περίμενε αρκετό καιρό στο κομοδίνο, έκανε μια βόλτα και μέχρι τον Ταύρο στην μάνα μου και εν τέλει αφού επέστρεψε όταν χαλάρωσε λίγο η καραντίνα και ξαναείδα τους γονείς μου, το διάβασα, το τελείωσα χθες το βράδυ... 

Κάθε βιβλίο είναι σαν ένα ταξίδι, ότι και να σου περιγράψει ο άλλος πρέπει να το κάνεις μόνος σου για να το νιώσεις και πάλι δεν είναι σίγουρο ότι θα νιώσεις το ίδιο που ένιωσε κάποιος άλλος, είναι μια εμπειρία καθαρά προσωπική... Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης έγραψε το "Μαουτχάουζεν"  20 χρόνια μετά από την απελευθέρωση του από το ομώνυμο στρατόπεδο... Όπως λέει ο ίδιος στον πρόλογο χρειαζόταν χρόνο να αποστασιοποιηθεί από αυτή την εμπειρία και να κατασταλάξουν όλα τα γεγονότα μέσα του... Το "Μαουτχάουζεν" ξεκινάει στις 5 Μαΐου του 1945 όταν ένα αμερικάνικο άρμα μάχης γκρέμισε την πύλη του στρατοπέδου και απελευθέρωσε τους κρατουμένους... Περιγράφει τα γεγονότα που ακολούθησαν τους επόμενους μήνες μέχρι και την φυγή του Καμπανέλλη από το στρατόπεδο με τους τελευταίους κρατούμενους, τους Εβραίους του στρατοπέδου, ως συνοδός των Ελλήνων Εβραίων... Στην ιστορία παρεμβάλλονται συχνά flash back στα γεγονότα που έζησε ή άκουσε και διαδραματίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια στο στρατόπεδο...

Ο πυρήνας του βιβλίου είναι η ζωή... Η ζωή που είναι τόσο πολύτιμη και τόσο φτηνή, η ζωή που κερδίζεται και η ζωή που σπαταλιέται, η ζωή που κερδίζει στο τέλος με το όποιο κόστος... Δεν χρειάζεται να αναπαράγω τις φρικιαστικές ιστορίες των εγκλημάτων των Ναζί, δεν θα περιγράψω κάτι που δεν έχει ήδη ειπωθεί και αναπαραχθεί πολλές φορές... Η διαστροφή του Ναζισμού και η συγκλονιστική ηλιθιότητα και κακία απέναντι στον άνθρωπο ήταν μια ύβρις απέναντι στην ίδια την φύση... Μόνο μίσος και απέχθεια μπορούν να γεννήσουν οι περιγραφές των κατορθωμάτων αυτών των τεράτων που η ανθρωπότητα τους φέρθηκε πολύ καλύτερα από ότι τους άξιζε αφού όλοι τους βρήκαν μοίρα πολύ καλύτερη από αυτή των θυμάτων τους... Οργή θα προκαλέσουν στον αναγνώστη και οι "καλοί νοικοκυραίοι" που κοίταζαν αλλού τόσα χρόνια που λειτουργούσαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, που επωφελούνταν από τα τζάμπα εργατικά χέρια, που συμφωνούσαν με το ξεπάστρεμα των Εβραίων, των κομμουνιστών, των ομοφυλόφιλων, των τσιγγάνων... Μου θυμίζουν πάρα πολύ νοικοκυραίους του σήμερα, τύπους "εγώ δεν είμαι ρατσιστής αλλά..." ...

Μέσα σε αυτό τον οχετό όμως η ζωή κατάφερνε να υπάρχει... Στη δίψα των κρατουμένων για μια ακόμα μέρα πάνω στη γη έστω και σε αυτή την κόλαση... Στους τρόπους που μηχανεύονταν για να "κερδίσουν" τους θύτες τους.... Στην αλληλεγγύη, την αγάπη, το τσιγάρο και το κομμάτι το ψωμί που μοιράζονταν, στο αγκωνάρι που φορτωνόταν ο ένας για τον άλλο για να μην πάρει χαμπάρι ο σκοπός... Σε αυτά και στον έρωτα, στα βλέμματα γεμάτα λαχτάρα μέσα από συρματοπλέγματα ενώ το σώμα ήταν ανίκανο για την ερωτική πράξη... Ο έρωτας αυτός όμως ακόμα και μετά την απελευθέρωση δεν ήταν προορισμένος να ανθίσει.... Οι επιζήσαντες των στρατοπέδων είχαν πολλά τραύματα μέσα στις ψυχές τους και συχνά δεν άντεχαν να κουβαλούν και να μοιράζονται και αυτά του συντρόφου τους, θέλανε μόνο να ξεχάσουν...

Όσοι άντεξαν και επέζησαν αυτή της κόλασης δεν έζησαν τελικό το νέο κόσμο που πίστευαν ότι θα γεννηθεί από τις στάχτες του πολέμου... Η προσαρμογή στην ζωή εκτός στρατοπέδου δεν ήταν εύκολη, η ζωή όμως συνεχίστηκε, δεν γινόταν να γίνει διαφορετικά...

Για το τέλος θέλω να παραθέσω ένα απόσπασμα χωρίς σχόλια... 

Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του...