"Οι Καλοί" της Hannah Kent

Το post γράφεται την έβδομη μέρα των διακοπών μου στην Αίγινα κι ενώ το βιβλίο το έχω τελειώσει πριν φύγω από την Αθήνα... Πάντα λέω ότι για να γράψεις την άποψή σου για ένα βιβλίο είναι καλό να έχουν περάσει πρώτα κάποιες μέρες έτσι ώστε το βιλίο να "κάτσει" μέσα σου... Η αλήθεια βέβαια ότι εκτός από την (όποια) εσωτερική επεξεργασία ρόλο έπαιξε και η διάθεση για διακοπές από όλα...

Το πρώτο βιβλίο της Hannah Kent, το "Έθιμα Ταφής" , πραγματικά το λάτρεψα και ήταν σίγουρα το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς εκείνης... Το "Οι Καλοί" άργησα να το πιάσω στα χέρια μου, όχι εσκεμμένα αλλά καθαρά από θέμα τύχης... Η υπόθεση διαραματίζεται στην αγροτική Ιρλανδία του 1825... Η χήρα Λίχι αναλαμβάνει την φροντίδα του εγγονού της όταν η κόρης της πεθαίνει... Το παιδί ενώ φαινόταν να μεγαλώνει κανονικά μέχρι την ηλικία των δύο έτών, πλέον στα τέσσερά του δεν μιλάει, δεν περπατάει, είναι παντελώς αβοήθητο... Το γεγονός αυτό γεμίζει απελπισία και θυμό την χήρα που κρύβει το εγγόνι της από τα μάτια του κόσμου από ντροπή... Προσλαμβάνει μια δεκαεξάχρονη κοπέλα για να την βοηθήσει με την ανατροφή του παιδιού που  κατάσταση του απαιτεί εικοσιτετράωρη φροντίδα... Σιγά σιγά ριζώνει μέσα της η πεποίθηση ότι το ανήμπορο παιδί δεν είναι το εγγόνι της, ότι είναι ένα τελώνιο που της άφησαν οι "Καλοί" στην θέση του για να την βασανίζει... Οι "Καλοί" είναι τα πνεύματα και τα ξωτικά των ιρλανδικών παραδόσεων που ζουν στην ύπαιθρο και βασανίζουν τους ανθρώπους κατά πως τους αρέσει... Βρισκόμαστε σε μια εποχή που παρά την επικράτηση του καθολικισμού, οι παγανιστικές δοξασίες και αντιλήψεις δεν έχουν ακόμα διαγραφεί από την συλλογική συνείδηση των ανθρώπων της υπαίθρου... Όταν κακοτυχία και αναποδιές πέφτουν στην κοιλάδα που ζει η χήρα Λίχι τα κουτσομπολιά φουντώνουν μεταξύ των ανθρώπων για το αλλόκοτο παιδί που κρύβει στο σπίτι της και του αποδίδουν όλη τους την κακή τύχη... Μην αντέχοντας άλλο την κατάσταση, η χήρα αποφασίζει να αναζητήσει βοήθεια από μια πρακτική γιάτρισσα, την Νανς, που έχει το "χάρισμα" και ξέρει τους τρόπους των "Καλών" και από και πέρα το δράμα οδηγείται στην κορύφωσή του... 

Η Kent έχει κάνει φοβερή δουλειά ως προς την ιστορική έρευνα και την απεικόνιση της εποχής... Οι περιγραφές και οι λεπτομέρειες είναι συγκλονιστικές, σχεδόν μυρίζεις την μυρωδιά της σβουνιάς και της τύρφης που καίγεται, της απλυσιάς των σωμάτων των ανθρώπων, της πρωινής υγρασίας στην Κοιλάδα...Οι χαρακτήρες είναι ολοκληρωμένοι, άνθρωποι εξαιρετικά απλοικοί κι αγράμματοι αλλά τρομερά σύνθετοι, εγκλωβισμένοι στα δεσμά της αμάθειας,της δεισιδαιμονίας και πάνω από όλα της φτώχειας τους... Η τοπική κοινωνία απεικονίζεται με αδρές, σχεδόν βίαιες γραμμές, η ανθρώπινη μικρότητα και η υποκρισία, η ταξικη διαστρωμάτωση ακόμα και μεταξύ των εξαθλιωμένων... 

Όλα αυτά και φυσικά η εξαιρετική πλοκή έφταναν για να αναγάγουν το "Οι Καλοί"  σε ένα αριστούργημα στα μάτια κάθε αναγνώστη... αν δεν είχε προηγηθεί το  "Έθιμα Ταφής"  όπου όλα όσα περιέγραψα πιο πάνω είχαν ήδη γίνει... Η Kent στο "Οι Καλοί" όπως και στο "Έθιμα Ταφής" , πλάθει μια ιστορία εποχής στηριγμένη σε πραγματικά γεγονότα, τοποθετημένη στις εσχατιές τις Ευρώπης, με εξαιρετική ερευνητική δουλειά που κάνει focus στο ηθογραφικό και κοινωνικό στοιχείο, στο μωσαικό που απεικονίζει την κάθε εποχή... Αν το κάνει καλά; Η απάντηση είναι άμεση και κατηγορηματική: Το κάνει εξαιρετικά! Αυτό όμως δεν είναι αρκετό για μια συγγραφέα που έκανε ένα τόσο εξαιρετικό συγγραφικό ντεμπούτο όπως το "Έθιμα Ταφής" ... Από μια τέτοια συγγραφέα περιμένεις, άπληστα σκεπτόμενος σίγουρα, να κάνει ένα βήμα παρακάτω και να βρει και πάλι τον τρόπο να σε εκπλήξει... Αυτό το βήμα δεν έγινε, χρησιμοποιήθηκε η ίδια επιτυχημένη συνταγή του πρώτου βιβλίου η οποία είχε σαν αποτέλεσμα ένα πολύ καλό βιβλίο, μέχρι εκεί όμως... Το στοιχείο της έκπληξης δεν υπήρξε ποτέ και αυτό είναι το μόνο μειονέκτημα που θα βρω στο "Οι Καλοί" δεδομένου ότι ο αναγνώστης δεν διαβάζει πρώτη φορά Hannah Kent...