"Ο νάνος" του Pär Lagerkvist

"Ο νάνος" του Pär Lagerkvist ζει κάπου στην αναγεννησιακή Ιταλία στην αυλή κάποιου πρίγκηπα το οποίο υπηρετεί όπως και την οικογένειά του... Κρατάει ένα ημερολόγιο μέσα από το οποίο παρακολουθούμε τις σκέψεις του για τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του... Ο νάνος είναι ένα πλάσμα σε εκούσια έχθρα με την ανθρωπότητα, θεωρεί εαυτόν γέννημα μιας αρχαίας φυλής ακατανόητης στα μάτια των ανθρώπων που τον αντιμετωπίζουν με περιφρόνηση... Απορρίπτει πλήρως τις ανθρώπινες συνήθειες, ελεεινολογεί τον έρωτα, το γέλιο, τα πάντα, ο κυνισμός και το μίσος είναι τα κυρίαρχα συναισθήματά του... Διαβάζοντας τις αφηγήσεις του καταλαβαίνουμε ότι η στάση του αυτή έχει σφυρηλατηθεί από την απόρριψη που βίωσε και βιώνει καθημερινά ήδη από τις πρώτες μέρες της ζωής του, από την άρνηση του κόσμου όλου να τον αφήσει να πάρει την θέση του στην ανθρωπότητα... Του στερήθηκαν οι ρόλοι του παιδιού που γνωρίζει την τρυφερότητα της μητρικής αγκαλιάς, του άντρα που αγκαλιάζει τη γυναίκα που αγαπά, του πολεμιστή που οδεύει στο πεδίο της μάχης... Η αντίδραση του είναι το μίσος προς όλους και τελικά προς τον ίδιο του εαυτό, αυτό που είναι ο ίδιος...

Ο Σουηδός συγγραφέας χτίζει ένα χαρακτήρα βαθιά αντιφατικό και πολυσύνθετο για τον οποίο ο αναγνώστης δεν μπορεί να αποφασίσει αν του αξίζει μίσος ή συμπόνοια... Ο νάνος εκφράζει θέσεις γύρω από την θρησκεία, την κοινωνία, τα ήθη της εποχής άλλοτε αληθινά ριζοσπαστικές κι άλλοτε συντηρητικές όσο δεν παίρνει... Πολλές φορές οι απόψεις του μοιάζουν πείσματα μουτρωμένου παιδιού...  Απορρίπτει τον έρωτα αλλά τα αντικείμενα του ανομολόγητου πόθου του προκαλούν έκπληξη... Η ανάγκη του για αγάπη και αποδοχή τον οδηγεί σε πράξεις που έχουν αρνητικά γι' αυτόν αποτελέσματα όσον κι αν πίστευε για το αντίθετο, τελικά η μοναξιά που νιώθει μέσα του θα πάρει σάρκα και οστά... Ο νάνος είναι μια φιγούρα διαχρονική που επιβιώνει σε κάθε εποχή ανεξαρτήτως ιστορικού και γεωγραφικού πλαισίου... Είναι προϊόν της απόρριψης, του μίσους και της φτώχειας υπάρχει πάντα όπου υπάρχει η δυστυχία...

Εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο "Ο νάνος" του Pär Lagerkvist μια αναγνωστική καινοτομία για τις δικές μου αναγνωστικές συνήθειες... Δεν ήταν ένα βιβλίο που ανήκει στην κατηγορία των page turners, ήταν από τα βιβλία που ένιωθα ότι πρέπει να χωνέψω κάθε σελίδα πριν πάω στην επόμενη, το ευχαριστήθηκα όμως σε κάθε μια από αυτές...