"Οι Σταυροφορίες από τη σκοπιά των Αράβων" του Amin Mallouf

Πολλά έχουν γραφτεί και άλλα τόσα έχουν ειπωθεί για την ιστορική καταγραφή και ερμηνεία των Σταυροφοριών, η συγκεκριμένη καταγραφή είναι κατά τη γνώμη μου η πιο ενδιαφέρουσα από όλες... Σε αυτό το βιβλίο ο Amin Maalouf διηγείται την ιστορία μέσα από τα μάτια των μουσουλμάνων χρονικογράφων της εποχής από την αρχή μέχρι το τέλος...

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η εικόνα που έχουν οι μουσουλμάνοι για τους δυτικούς εισβολείς... Οι "υπηρέτες του Χριστού" έπεσαν σαν λαίλαπα πάνω στους μουσουλμάνους οι οποίοι, κυριολεκτικά απέμειναν αποσβολωμένοι να παρακολουθούν τις φρικαλεότητες που συνέβαιναν... Οι Σταυροφόροι, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των Αράβων χρονικογράφων της εποχής, δεν δίστασαν να προχωρήσουν σε κανιβαλισμό των ηττημένων κατά τις πολιορκίες της Αντιόχειας και της Μαάρα όταν κινδύνευσαν από λιμό... Δεν σεβάστηκαν καμία από τις υποσχέσεις και τις συνθήκες που δόθηκαν στους αντιπάλους, κάθε αντιπαράθεση κατέληξε σε λουτρό αίματος, λεηλάτησαν ότι υπήρχε και ότι δεν υπήρχε με μια λύσσα πρωτόγνωρη... Από την άλλη, μαθαίνουμε όχι χωρίς να ανιχνεύουμε μια λεπτή ειρωνεία, το πόσο πρωτόγονη ήταν η προσωπική τους υγιεινή (ειδικά συγκριτικά με των μουσουλμάνων), όσο και οι ιατρικές τους γνώσεις με αποτέλεσμα μια τραγική παιδική θνησιμότητα... Χαρακτηριστικά αναφέρεται ένα περιστατικό όπου ο πονοκέφαλος κάποιου ασθενούς από Φράγκο "γιατρό" αντιμετωπίστηκε με την χάραξη με μαχαίρι στο κρανίο του ασθενούς ενός σταυρού για να ξορκιστεί το δαιμόνιο που τον είχε καταλάβει...

Ο Maalouf πάντως στόχο δεν έχει να μας εντυπωσιάσει με γκροτέσκες ή χιουμοριστικές λεπτομέρειες...  Στόχος του βιβλίου είναι να σκιαγραφήσει τον ισλαμικό κόσμο της εποχής, να ερμηνεύσει το πως τα ιστορικά αυτά γεγονότα σημάδεψαν και καθόρισαν τον ψυχισμό και την μετέπειτα ιστορία του ισλαμικού κόσμου... Αναλύει τα αίτια εκείνα που έκαναν τους μουσουλμάνους να αποτελέσουν τόσο εύκολη λεία στα χέρια των Σταυροφόρων τα πρώτα χρόνια της εισβολής αλλά και μετέπειτα... Εστιάζει στην απουσία θεσμών από τον μουσουλμανικό κόσμο, σε κάθε επίπεδο, είτε όσον αφορά την πολιτική ζωή και τη διαδοχή των βασιλέων είτε στην καθημερινότητα και στην ύπαρξη και εφαρμογή κανόνων που προστατεύουν τον απλό άνθρωπο... Ο Maalouf θεωρεί ότι οι Σταυροφορίες ήταν ένα ιστορικό γεγονός που έπληξε ανεπανόρθωτα την συλλογική μνήμη και συνείδηση του ισλαμικού κόσμου με αποτέλεσμα να καθορίζει την αντίληψη του και την στάση του απέναντι στους Δυτικούς, υπογραμμίζοντας ότι ακόμα και σήμερα σε κείμενα ισλαμιστών φονταμενταλιστών οι Δυτικοί αναφέρονται ως Σταυροφόροι... Μέσω αυτής της προσέγγισης ορίζει μια ιστορική συνέχεια στα γεγονότα που καθορίζουν τον ισλαμικό κόσμο από την εποχή των Σταυροφοριών μέχρι και σήμερα...

Το  "Οι Σταυροφορίες από τη σκοπιά των Αράβων" είναι ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο που συστήνεται σε λάτρεις της ιστορίας και της πολιτικής... Μικρή παραφωνία η, σε κάποια λίγα σημεία, κακή μετάφραση του κειμένου με αποτέλεσμα να μην βγαίνει νόημα σε κάποια σημεία...