"Ο γιος του δάσκαλου" του Γιάννη Ξανθούλη

Γνώρισα τον Γιάννη Ξανθούλη από το μονίμως ανοιχτό ραδιόφωνο της μάνας μου στην κουζίνα, κατά τη διάρκεια των παιδικών κι εφηβικών μου χρόνων... Μετά τον πήρε το μάτι μου σε κάποιες εκπομπές στην κρατική... Ήξερα ότι έγραφε, ότι ένα βιβλίο του είχε μεταφερθεί στον κινηματογράφο, αλλά δεν είχα διαβάσει κάτι δικό του... Ήμουν δύσπιστος απέναντί του λόγω της ελληνικής καταγωγής του και της εκλεπτυσμένης ειρωνείας του, όπως αυτή έβγαινε στις ραδιοφωνικές του εκπομπές, την οποία αν και συχνά απολάμβανα μου δημιουργούσε μια απόσταση μαζί του...

Η αυτοκτονία του "χρυσού παιδιού" της οικογένειας, του Βασίλη, πριν από 40 και πλέον χρόνια είναι μια τραγωδία που έχει σημαδέψει την οικογένεια των Κοσμίδηδων από το Τριφύλλι Θεσσαλίας και ειδικά το νεότερο μέλος της, τον Νικόδημο Κοσμίδη, τον νυν και αεί παρία της οικογένειας... Εν μέσω του καυτού ελληνικού καλοκαιριού, σε μια έρημη Αθήνα που σαπίζει στα απόνερα της κρίσης και των μνημονίων, μια σειρά τυχαίων γεγονότων θα τον οδηγήσουν στην αναζήτηση της αλήθειας σχετικά με την αυτοκτονία του αδελφού του σε ένα στρατόπεδο της Κομοτηνής για να ξορκίσει τους δαίμονες που τον καταδιώκουν τόσα χρόνια και να συμφιλιωθεί με το παρελθόν του... 

Το "Ο γιος του δάσκαλου" είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο, πραγματικό page turner, κατάφερε να με ρουφήξει, κάθε φορά που το άφηνα από τα χέρια μου σκεφτόμουν την επόμενη που θα το ξανάπιανα... Είναι ένα βιβλίο πολύπλευρο που βάζει ερωτήματα και θέτει υπό αμφισβήτηση νοοτροπίες και συμπεριφορές της σύγχρονης ή και της όχι τόσο σύγχρονης Ελλάδας, προβοκάρει και καταγγέλλει δομές και σύμβολα της ελληνικής μεταπολεμικής κοινωνίας, τον στρατό, την οικογένεια, το δάσκαλο, τις αξίες που οικοδόμησαν και πως αυτές οδήγησαν συμβάλλοντας λιγότερο ή περισσότερο στο νεοελληνικό "θαύμα", την άνοδο και την πτώση του... Παράλληλα, είναι ένα βιβλίο για τους δαίμονες που μας κυνηγούν, για τα σημάδια που μένουν ανεξίτηλα στην ψυχή, για την τελική κάθαρση που ξεπλένει το παρελθόν και αφήνει μια γεύση γλυκόπικρη... Ο χαρακτήρας του Νικόδημου, του κεντρικού ήρωα, είναι υπέροχα δομημένος και σφαιρικός, οι υπόλοιποι χαρακτήρες είναι λιγότερο ανεπτυγμένοι αλλά βαθιά συμβολικοί, ξεχωρίζουν αυτοί του δασκάλου, της Χρυσούλας και του Κωστάκη της Πέτραινας, του τρελού του χωριού... 

Το "Ο γιος του δάσκαλου" είναι ένα βιβλίο γεμάτο εικόνες, μυρωδιές και συναισθήματα που δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορο κανένα αναγνώστη ακόμα και αν δεν συμμερίζεται τον ενθουσιασμό μου... Ο Ξανθούλης είναι δεξιοτέχνης στον χειρισμό του λόγου, επιλέγει τις λέξεις και τα νοήματα με μαεστρία και το αποτέλεσμα είναι αισθητικά άρτιο...

Στο εξώφυλλο, ο Horst Buchholz (ήταν ένας από τους 7 υπέροχους), μια από τις εμμονές του συγγραφέα όπως μας πληροφορεί στο επίμετρο...